Temporomandibulaire dysfunctie

Temporomandibulaire dysfunctie (TMD), ook wel bekend als kaakgewrichtsproblemen, is een voor veel mensen onbekende aandoening die het kaakgewricht en de omliggende spieren beïnvloedt. In dit blog vertellen we u meer over wat TMD precies inhoudt, wat de mogelijke oorzaken zijn, aan welke symptomen het herkenbaar is en over de verschillende behandelingen die de symptomen verminderen. Daarnaast geven we u nog een aantal tips hoe u TMD voorkomt.

Wat is temporomandibulaire dysfunctie?

Temporomandibulaire dysfunctie (TMD) is een term waarmee we alle aandoeningen beschrijven die betrekking hebben op het temporomandibulaire gewricht (TMG), de kauwspieren en de omliggende structuren. Deze aandoeningen, die we aanduiden met TMD, leiden tot het slechter functioneren van de scharnierende verbinding tussen het bovenste en het onderste kaakgewricht.

Het temporomandibulair gewricht

Het temporomandibulair gewricht (TMG) is een van de meest complexe gewrichten in het menselijk lichaam. Het verbindt de onderkaak (mandibula) met het slaapbeen (temporaal bot) van de schedel. Dit gewricht is uniek omdat het een dubbele functie heeft: het werkt als een scharniergewricht en als een schuifgewricht. We gebruiken het gewricht voor allerlei verschillende handelingen, zoals kauwen, spreken, gezichtsuitdrukkingen, gapen en nog veel meer mondactiviteiten. Het goed functioneren van het TMG is dus essentieel voor deze activiteiten.

Symptomen en klachten

Temporomandibulaire dysfunctie kan zich uiten in diverse symptomen die variëren in ernst en hoe regelmatig ze optreden. Dit zijn de meest voorkomende symptomen bij TMD:

• Kaakpijn: dit is het meest kenmerkende symptoom. De pijn kan zich concentreren rond het gewricht zelf, maar uitstraling naar het gezicht, de nek en zelfs de schouders is ook mogelijk.
• Klikken of knappen in de kaak: veel mensen met TMD ervaren een klikkend of knappend geluid bij het openen of sluiten van de mond, wat kan duiden op een verplaatsing van de discus articularis.
• Moeilijkheden met het openen van de mond: beperkingen in de bewegingsvrijheid van de kaak, zoals moeite met het volledig openen van de mond.
• Oorpijn en hoofdpijn: door de nabijheid van het TMG tot het oor, behoren oorpijn en zelfs tinnitus tot de symptomen van TMD. Hoofdpijn, vooral rond de slaap, is ook een veelvoorkomend symptoom.
• Gevoeligheid van de kaakspieren: de spieren rondom het TMG zijn gevoelig of gespannen.
• Veranderingen in de beet: sommige mensen merken veranderingen in hoe hun boven- en ondertanden op elkaar passen.

Oorzaken van temporomandibulaire dysfunctie

De precieze oorzaak van temporomandibulaire dysfunctie is in veel gevallen lastig vast te stellen, omdat het meestal een combinatie is van verschillende factoren. De vaakst voorkomende oorzaken van TMD zijn:

• Trauma: een klap op de kaak of het hoofd die leidt tot schade aan het TMG, de spieren, of de ligamenten die het gewricht ondersteunen.
• Stress: stress leidt in sommige gevallen tot het aanwennen van onbewuste gewoonten, zoals tandenknarsen (bruxisme) en kaakklemmen, wat extra druk op het TMG legt.
• Malocclusie: een verkeerde uitlijning van de tanden (malocclusie) met als gevolg een onevenwichtige druk op het TMG.
• Artritis: ontstekingsaandoeningen, zoals reumatoïde artritis of osteoartritis die het TMG aantasten.
• Slijtage van de gewrichtsschijf: slijtage van de discus articularis met als gevolg TMD-symptomen.
• Genetische factoren: sommige mensen hebben een erfelijke aanleg voor TMD.
• Slechte gewoonten: gewoonten, zoals overmatig kauwgom kauwen of nagelbijten, leggen extra stress op het TMG.

TMD behandelen

Omdat temporomandibulaire dysfunctie verschillende aandoeningen omvat, zijn er diverse behandelingen beschikbaar die de symptomen aanzienlijk verminderen. Afhankelijk van uw specifieke situatie adviseren we als tandartsenpraktijk één of meer behandelmethoden.

Conservatieve behandelmethoden

Vaak adviseren we eerst conservatieve behandelmethoden die in veel gevallen effectief zijn in de vermindering van TMD symptomen. Gebruikelijke methoden zijn:

Warme en koude kompressen
Het gebruik van warme kompressen helpt bij de vermindering van spierspanning, terwijl koude kompressen effectief zijn in de vermindering van ontstekingen en pijn. De afwisseling van deze twee biedt verlichting voor de symptomen.

Fysiotherapie
Fysiotherapie helpt om de spieren rond het kaakgewricht te versterken en te ontspannen. Dit omvat oefeningen om de kaakbeweging te verbeteren, evenals technieken voor spierontspanning.

Stressmanagementtechnieken
Stress leidt in sommige gevallen tot gewoontes als tandenknarsen of tandklemmen met als gevolg schade aan het temporomandibulair gewricht. Technieken zoals mindfulness en ontspanningsoefeningen zijn nuttig in de vermindering van TMD-symptomen.

Geavanceerde behandelmethoden

Als de conservatieve behandelmethoden geen uitkomst bieden, adviseren we geavanceerde behandelmethodieken. Voorbeelden hiervan zijn:

Occlusale splints (bite guards)
Dit op maat gemaakte bitje draagt u meestal ’s nachts over uw tanden om tandknarsen te voorkomen en druk op het kaakgewricht te verminderen.

Orthodontische behandeling
Een verkeerde beet of tanduitlijning draagt in sommige gevallen bij aan temporomandibulaire dysfunctie. Orthodontische behandelingen, zoals beugels, helpen om de tanden en kaken beter uit te lijnen, waardoor de symptomen van TMD verminderen.

Kaakchirurgie
Chirurgie is de laatste optie die we alleen adviseren als andere behandelingen niet effectief zijn geweest. Er zijn verschillende chirurgische opties beschikbaar, afhankelijk van de specifieke oorzaak en symptomen van de temporomandibulaire dysfunctie. Deze variëren van minimaal invasieve procedures, zoals arthrocentese (het spoelen van het gewricht), tot meer ingrijpende operaties, zoals het herstellen of vervangen van het kaakgewricht.

Kaakgewrichtsproblemen voorkomen

Voorkomen is altijd beter dan genezen, ook bij temporomandibulaire dysfunctie. Opvolging van de volgende tips helpt u bij het voorkomen van TMD:

• Vermijd overmatige kaakbelasting.
• Oefen regelmatig ontspanningstechnieken voor uw kaken.
• Verminder stress door middel van activiteiten, zoals meditatie of yoga.
• Let op de houding van uw lichaam, vooral als u bijvoorbeeld langdurig aan een bureau zit.
• Bezoek minimaal 2 keer per jaar uw tandarts voor een controle.

Contact opnemen

Ervaart u één of meer symptomen van temporomandibulaire dysfunctie? Maak dan een afspraak bij Tandheelkundig Centrum de Leyens via 079 341 3939 of schrijf u in! We helpen u graag verder.